Jak wybrać drukarkę 3D?

Technologia i zastosowanie

Druk 3D ma szerokie spektrum zastosowań. Niektóre z nich wymagają urządzeń o specjalnych właściwościach, np. mogących drukować z metalu, materiałów biologicznych czy ogromnej przestrzeni roboczej. Skupimy się tylko na zwykłych, “desktopowych” drukarkach, czyli takich, które przeciętny konsument może kupić i postawić na biurku. Nie oznacza to jednak, że nadają się one tylko do prostych zadań i zastosowań hobbystycznych. Wiele z nich jest często używanych w biznesie, nauce, medycynie, nierzadko na farmach druku, gdzie dziesiątki lub setki urządzeń pracują jednocześnie.

Pamiętaj, że między drukarkami w tej kategorii istnieje mnóstwo różnic. W różnych zastosowaniach niektóre właściwości sprawdzają się lepiej od innych. W dalszej części tego poradnika wymienimy czynniki, które należy mieć na uwadze podczas wybierania drukarki do zastosowań profesjonalnych (lub po prostu każdego przypadku intensywnego użytkowania).

Nawiasem mówiąc, jeśli nie masz jeszcze określonego konkretnego zastosowania, a po prostu wydaje Ci się, że druk 3D jest fajny, nie martw się. W Internecie znajdziesz sporo inspiracji, np. gotowe modele 3D do pobrania. Oczywiście należy wspomnieć, że wybór drukarki 3D będzie odrobinę trudniejszy bez jasnego określenia preferencji.

Zanim zagłębimy się w ten temat, należy wybrać jedną z dwóch najpopularniejszych technologii, ponieważ różnice między nimi są znaczące:

Technologia FFF (nazywana również FDM) polega na drukowaniu z roztopionego, plastikowego filamentu, wytłaczanego przez dyszę. Wyobraź sobie duży i bardzo precyzyjny pistolet na gorący klej, który ostrożnie nakłada na siebie kolejne warstwy materiału, które następnie stygną, aby uformować finalny przedmiot. Dzisiaj jest to najpopularniejsza technologia druku 3D. 

Jej główne zalety to duża przestrzeń robocza, łatwiejsze użytkowanie oraz posługiwanie się materiałem w postaci filamentu, który jest dostępny w wielu kolorach i rodzajach, z różnymi właściwościami użytkowymi.

Główna wada to widoczne warstwy wydruku, które mogą przeszkadzać, szczególnie w małych i szczegółowych modelach.

Technologia SLA (występująca również pod nazwami MSLA lub DLP, ale więcej o rodzajach w rozdziale o konstrukcjach drukarek) pracuje na zasadzie utwardzania płynnej żywicy światłem UV. 

Główną zaletą jest możliwość drukowania mniejszych i dokładniejszych szczegółów, niż w technologii FFF. Najnowsze drukarki SLA są również bardzo szybkie.

Główne wady to mniejsza objętość robocza i bardziej kłopotliwa obsługa materiału do druku (lepka żywica, często pachnąca niezbyt przyjemnie). Wydruki wymagają dodatkowej obróbki - najpierw należy zmyć resztki nieutwardzonej żywicy, następnie kompletnie utwardzić wydruk przy użyciu światła UV.

Więcej informacji o podstawowej terminologii znajdziesz w naszym e-booku pt. "Podstawy druku 3D". Jest dostępny do pobrania za darmo tutaj.

Technologie SLA i FFF bardzo się różnią, dlatego będziemy traktować je osobno. W kilku pierwszych rozdziałach przejdziemy przez cechy wspólne tych technologii (cena, wsparcie techniczne, itd.).

Wybór drukarki FFF

Konstrukcja drukarki FFF

Każda drukarka FFF ma dwa podstawowe komponenty: głowicę drukującą z dyszą, przez którą wytłaczany jest stopiony filament bezpośrednio na podgrzewany stół, na którym warstwa po warstwie budowany jest obiekt.

Technologia FFF dzieli się na więcej podkategorii, określanych przez różnice między komponentami, które poruszają się względem siebie. Najpopularniejszy układ kinematyczny to układ kartezjański: stół porusza się zazwyczaj w przód i w tył, a głowica w lewo i w prawo oraz w górę i w dół. Istnieją również inne konstrukcje (delta, corexy, polar itd.), które mają zupełnie inną kinematykę - stół może być nieruchomy, obrotowy lub poruszać się w górę i w dół.

Nie będziemy omawiać różnych konstrukcji z podziałem na zalety i wady, ponieważ jest to temat na cały osobny artykuł. Podstawy znajdziesz w naszym e-booku "Podstawy Druku 3D". Jeśli nie chcesz wchodzić w szczegóły tej kwestii, nie martw się - możesz wybrać swoją nową drukarkę na podstawie innych parametrów.

Jeśli chodzi o stół roboczy, to może być wykonany z różnych materiałów, np. ze szkła, ale nowoczesne drukarki zazwyczaj mają zdejmowane płyty stołu ze specjalnymi powłokami. Podgrzewanie stołu jest bardzo ważną funkcją.

Głowica drukująca może występować w jednym z dwóch głównych wariantów konstrukcyjnych. Pierwszy jest nazwany "direct" lub "direct drive" (czyli napęd bezpośredni), gdzie koła radełkowane odpowiedzialne za ruch filamentu są umieszczone bezpośrednio na głowicy. Cała głowica jest wtedy nazywana zazwyczaj ekstruderem. Drugim wariantem jest Bowden, w którym ekstruder z kołami radełkowanymi jest umieszczony poza głowicą, dzięki czemu jest ona lżejsza. Filament przechodzi z ekstrudera do głowicy rurką Bowden.

Drukarki FFF mogą mieć również funkcje “premium”, na przykład:

• czujnik filamentu - jeśli w drukarce skończy się filament, czujnik pozwoli wstrzymać drukowanie i wymienić szpulę, aby móc kontynuować pracę. Bez czujnika drukarka będzie "drukować" bez filamentu, co w efekcie da nieudany wydruk.
• “power panic” - czyli ochrona przed skutkami utraty zasilania (dodaje możliwość wznowienia drukowania po przywróceniu zasilania)
• różne funkcje kontroli zdalnej (Wi-Fi, Bluetooth, itp.)

Oczywiście wygląd drukarki będzie miał wpływ na decyzję - tak samo, jak w przypadku innych produktów. Spróbuj oddzielić czysto estetyczne aspekty od funkcjonalnych czy mających wpływ na łatwość użytkowania. Na przykład zamknięta komora (wszystkie mechanizmy odpowiedzialne za drukowane wewnątrz obudowy) wygląda bardziej profesjonalnie, co często oznacza wyższą cenę (oraz może oznaczać niższy stosunek jakości do ceny). Jednak zamknięta komora ma realny wpływ na jakość dużych wydruków, szczególnie drukowanych ze specjalnych materiałów, ponieważ pomaga utrzymać stabilną temperaturę. Otwarta budowa wygląda bardziej “DIY”, ale ułatwia również dostęp do mechanizmów drukarki podczas konserwacji czy napraw w trakcie drukowania.

W kolejnych rozdziałach omówimy wpływ w/w cech na prędkość drukowania, jakość itd. 

Nawiasem mówiąc, możesz dopasować wygląd swojej drukarki i nadać jej spersonalizowanych akcentów. Jeśli ma otwarte źródło, to pliki są zazwyczaj dostępne online, a społeczność tworzy różne modyfikacje.

Materiał do druku (filament)

Teraz przyjrzyjmy się materiałowi używanemu do drukowania. 

• Specjalne materiały są zazwyczaj trudniejsze w drukowaniu. Jednym z czynników jest minimalna temperatura dyszy. W większości przypadków musisz rozgrzać ją do temperatury 200-300°C (392-572°F). Upewnij się, że Twoja drukarka jest w stanie sprostać wymaganiom materiału, który zamierzasz użyć.
• Większość materiałów do druku wymaga również podgrzewanego stołu. Funkcja ta zmniejsza ryzyko podwijania się wydruku, który może się nawet odkleić. Powierzchnia stołu również ma na to wpływ, a specjalne pokrycia są w stanie zwiększyć przyczepność.

• Zamknięta obudowa (komora) drukarki pomaga w utrzymaniu stabilnych temperatur. Nawet “otwarta” drukarka może zostać umieszczona w obudowie. Istnieją różne rozwiązania do własnego wykonania, np. namiot do fotografii bezcieniowej lub stoliki IKEA Lack.
• Drukarki z napędem typu direct umożliwiają łatwiejsze drukowanie niektórych materiałów, np. TPU/TPE i innych miękkich, elastycznych materiałów, nazywanych często “flex”. Są one również mniej podatne na występowanie problemów związanych z niskiej jakości filamentem (który mógłby utknąć w rurce Bowden ze względu na nierówności średnicy czy zgrubienia). Z drugiej strony, drukarki z Bowdenem, dzięki lżejszej głowicy, mają płynniejsze ruchy i są mniej podatne na artefakty powodowane przez wibracje. Dlatego ciężko jest jednoznacznie określić przewagę jednej konstrukcji nad drugą.
• Niektóre materiały (np. zawierające cząsteczki metalu bądź włókno węglowe) mają właściwości ścierne - zalecana jest wymiana standardowej dyszy na utwardzaną.

Nawiasem mówiąc, wydruki wielokolorowe (lub nawet wielomateriałowe) są możliwe w technologii FFF. Istnieją różne rozwiązania, a droższe drukarki bywają wyposażone w kilka dysz lub głowic (ekstruderów).

Do pewnego stopnia, prosty wielokolorowy wydruk można wykonać na prawie każdej drukarce FFF - po prostu wstrzymujesz drukowanie i wymieniasz filament ręcznie. 

Więcej informacji o różnych rodzajach filamentów znajdziesz w naszej Bazie Wiedzy.

Jakość wydruków

Tę kwestię możemy podzielić na dwa główne aspekty:

a) "rozdzielczość", tj. jak dokładne szczegóły drukarka jest w stanie wyrenderować. Zależy to od minimalnej wysokości warstwy oraz średnicy dyszy. Zmiana dyszy (upewnij się, że jest to możliwe w drukarce wybranej przez Ciebie) z najczęściej używanej 0,4 mm na np. 0,25 mm przyniesie zauważalną poprawę szczegółowości. Znadznie spowolni jednak drukowanie - wybór więc zależy od priorytetów.

b) brak defektów na wydruku, np. przesuniętych warstw, nierównej lub "pofalowanej" powierzchni itp. Jest to kwestia jakości konstrukcji drukarki, zarówno w kwestii pojedynczych komponentów, jak i ich montażu.  

• Niektórzy producenci obiecują niesamowite wysokości warstw (tak niskie, jak np. 0,02 mm), jednak w rzeczywistości wyniki są też zależne od średnicy dyszy i ogólnej charakterystyki technologii FFF (wytłaczanie roztopionego plastiku nigdy nie będzie idealnie precyzyjne).
• Wybór filamentu ma również wpływ na jakość. Niektóre materiały nie są w stanie oddać szczegółów tak dobrze, jak inne i/lub są podatne na defekty wydruku.
• Aby nie zniweczyć korzyści płynących z dokładnego montażu drukarki, wymagana jest regularna konserwacja (napinanie luźnych pasków, smarowanie łożysk, aktualizowanie firmware itd.) 
• Optymalizacja modelu 3D przed drukowaniem może przynieść wiele korzyści (nawet proste rzeczy, jak orientacja na stole może mieć bardzo duży wpływ na jakość).
• Wygląd gotowego wydruku można znacznie poprawić obróbką (zwaną również "post-processingiem" z angielskiego), taką jak szlifowanie oraz różnymi metodami wygładzania powierzchni itp.

Prędkość drukowania

• Istnieje silne powiązanie prędkości drukowania z jakością. Na przykład jeśli potrzebujesz prostego prototypu elementu funkcjonalnego, możesz poświęcić szczegółowość na rzecz szybszego drukowania przez zamontowanie dyszy o większej średnicy (chociażby 0,6 mm zamiast 0,4 mm) lub przez ustawienia drukowania, jak wyższe warstwy.

• Możesz również bezpośrednio zwiększyć prędkość poruszania się elementów drukarki, jednak przełoży się to również na wzrost ryzyka wystąpienia defektów wydruku. Na przykład szybsze ruchy będą powodować większe wibracje, filament nie będzie miał wystarczająco dużo czasu na pełne zastygnięcie itp.
• Ciężko jest porównać różne drukarki na podstawie suchych danych technicznych deklarowanych przez producentów bez przyjrzenia się jakości wydruków generowanych przy danej prędkości. Dokładna prędkość zależy również od modelu 3D, ponieważ niektóre drukarki mogą lepiej radzić sobie z konkretnymi kształtami.
• Najbardziej efektywnym sposobem przyspieszenia drukowania jest, ponownie: optymalizacja przed drukowaniem. Niemarnowanie czasu na drukowanie niepotrzebnych podpór, zbyt gęstego wypełnienia itd. Wszystkich tych tricków możesz nauczyć się na późniejszym etapie np. z naszego kursu dla początkujących.

Objętość robocza

Możliwość drukowania bardzo dużych modeli jest jedną z głównych zalet technologii FFF.

Jednakże, szukając drukarki o ogromnej przestrzeni roboczej, rozważ następujące:

• Dla większości materiałów ograniczeniem maksymalnego rozmiaru będzie wypaczanie i podwijanie powodowane przez różnice temperatur między warstwami.
• Ogólnie rzecz biorąc, jedynym materiałem nadającym się do naprawdę dużych wydruków jest PLA (który jest najczęściej wykorzystywanym materiałem, ze średnimi właściwościami fizycznymi - jest dość kruchy i ma niską wytrzymałość temperaturową).
• W dużej mierze możesz zredukować wypaczanie dzięki zamkniętej komorze (lub umieszczeniu drukarki wewnątrz obudowy), która pozwoli utrzymać stabilną temperaturę.
• Czym większa drukarka, tym musi być stabilniejsza i dokładniej zbudowana, aby zachować dokładność i jakość wydruków.
• Zazwyczaj szybsze (i również bardziej niezawodne) będzie wydrukowanie dużego modelu w częściach na większej ilości drukarek na raz. Elementy można skleić, zamocować na wcisk czy skręcić śrubami. Dlatego objętość robocza nie musi być najważniejszym czynnikiem podczas wybierania Twojej nowej drukarki.

• Drukowanie ogromnych modeli może zająć kilka dni, a błąd podczas drukowania oznacza dużą stratę czasu i materiału. Biorąc to pod uwagę, te dwie wspomniane wyżej funkcje drukarki są niesamowicie ważne: czujnik filamentu oraz power panic (ochrona przed skutkami utraty zasilania).

Użytkowanie drukarki: hałas, wentylacja, potrzebna przestrzeń

• Jeśli Twoja drukarka będzie umieszczona w biurze lub pokoju dziennym, hałas będzie ważnym czynnikiem. Drukarki FFF mogą być dość głośne, ponieważ mają wentylatory, silniki krokowe i różne elementy poruszające się wzdłuż osi. Dobra nowoczesna drukarka może generować hałas na poziomie 50 dB, starsze lub tańsze modele dochodzą do 65 dB. Wydaje się to niewielką różnicą, ale jest to dokładnie powyżej progu, dla którego dźwięk staje się nieznośny np. podczas pracy przy komputerze itd. Na poziom hałasu mają również wpływ ustawienia drukowania i konserwacja drukarki (np. nienasmarowane/zużyte łożyska).
• Nie zapominaj, że oprócz przestrzeni zajmowanej przez samą drukarkę (z wolną przestrzenią dookoła), potrzebujesz również miejsca na uchwyt/stojak na szpulę oraz na przechowywanie i posługiwanie się materiałem. Potrzebujesz również miejsca na narzędzia oraz obróbkę gotowych wydruków.
• Niektóre bardziej zaawansowane materiały (np. ASA lub ABS) wydzielają nieprzyjemne zapachy podczas drukowania. Dlatego drukarka powinna być umieszczona w dobrze wentylowanym pomieszczeniu, ale jednocześnie z dala od przeciągów, które zwiększają ryzyko wystąpienia problemów z wypaczaniem (szczególnie w przypadku ASA i ABS).
• Pamiętaj, że nawet materiały niewydzielające zapachu (PLA, PETG) mogą emitować mikrocząsteczki plastiku - w niedostatecznie wentylowanej przestrzeni ich stężenie może być szkodliwe.

Wybór drukarki SLA

Konstrukcja drukarki SLA

Wszystkie drukarki SLA używają płynnej żywicy, którą utwardzają przy pomocy światła UV. Technologia ta dzieli się jednak na kilka podkategorii, w zależności od źródła światłą UV i sposobu jego dystrybucji (dzięki której żywica jest utwardzana tylko w pożądanym miejscu). Opiszemy tylko jedną z tych podkategorii - MSLA (Masked Stereolithography, czyli maskowana stereolitografia). Dla uproszczenia będziemy ją nazywać SLA. MSLA jest jak dotąd najpopularniejszą podkategorią wśród drukarek SLA, a wielu ludzi uważa te nazwy za synonimy. Krótkie opisy pozostałych podkategorii znajdziesz w e-booku "Podstawy Druku 3D". 

Podstawowe komponenty takiej drukarki to zbiornik (często nazywany "vat") napełniany płynną żywicą. Zbiornik ma przezroczyste dno, wykonane z folii FEP. Pod zbiornikiem umieszczony jest wyświetlacz z odbłyśnikiem światła UV znajdującym się poniżej. Na wyświetlaczu pojawia się kształt pojedynczych warstw przenoszony na folię FEP. Wyświetlany kształt stanowi maskę, przepuszczając promienie UV tylko tam, gdzie to konieczne. Platforma porusza się w osi pionowej, zanurzając się w zbiorniku, aby drukowana warstwa mogła się do niej przykleić, jednocześnie odklejając się od folii FEP, robiąc na dnie zbiornika miejsce na kolejną warstwę. Zilustrowaliśmy ten proces w "Podstawach Druku 3D". 

Bardziej zaawansowane drukarki SLA posiadają mechanizm uchylania zbiornika (mechanizm "tilt"). W tym wariancie warstwy nie są odklejane od folii FEP tylko przez ruch platformy w górę, ale również z lekkim przechyleniem zbiornika, co sprawia, że proces jest łagodniejszy i bardziej niezawodny.

Materiał do druku (żywica)

• W kwestii kompatybilności drukarki, w przeciwieństwie do filamentów, nie ma tu wymagań temperaturowych, ale decydującym czynnikiem jest długość fali światła UV, która powoduje utwardzane żywicy. Większość dostępnych drukarek SLA używa światła o długości 405 nm i takie żywice są najpopularniejsze.

• Istnieje szeroki wybór żywic o różnych właściwościach fizycznych, od podstawowych (nazywanych zazwyczaj “tough”), przez elastyczne, wysokoprzyczepne, do specjalnych materiałów używanych w medycynie, jubilerstwie itd. Ogólny wybór jest jednak mniejszy niż w przypadku filamentów, a żywice mają zazwyczaj gorsze właściwości fizyczne (podstawowe warianty są dość kruche). Na koniec zaznaczę, że żywica kosztuje około 2x tyle co filament, w przeliczeniu wagowym.
• Druk wielokolorowy oraz wielomateriałowy jest niemożliwy w technologii SLA. 

Jakość wydruków

• Podobnie do technologii FFF, głównym czynnikiem odpowiedzialnym za szczegółowość wydruków jest wysokość warstw. Ważna jest również rozdzielczość wyświetlacza.
• Niektóre drukarki obsługują anti-aliasing, dzięki któremu widoczne krawędzie wydruków są gładsze.
• Wyświetlacze monochromatyczne (powoli stające się standardem w drukarkach SLA wyższej klasy) pozwalają lepiej odwzorowywać detale. Mają one również znacznie dłuższą żywotność od zwykłych, kolorowych wyświetlaczy (RGB).

• Pomimo możliwości generowania znacznie wyższej szczegółowości, technologia SLA jest, co zaskakujące, prostsza od FFF, przynajmniej pod względem mechaniki drukarki. Zamiast skomplikowanych mechanizmów poruszających się w trzech osiach, ruchoma jest tylko platforma w jednej osi. Nie trzeba nic podgrzewać, a materiał nie przesuwa się. Jednak stworzenie dobrej drukarki SLA nie jest tak proste, ponieważ technologia ta jest dużo bardziej wrażliwa na niewielkie błędy produkcyjne i niedokładności. Jakość wykonania gra tu jeszcze wyższą rolę, niż w technologii FFF, ponieważ musi zapewnić wyższą dokładność ruchów mechaniki, jednorodne rozchodzenie światła UV po całym obszarze roboczym itd.
• I w tym przypadku można zwiększyć jakość wydruków przez dokładne przygotowanie i optymalizację przed drukowaniem w zakresie orientacji modelu, rozmieszczenia podpór itd. Te przygotowania są bardziej wymagające niż w przypadku technologii FFF, ponieważ mają większy wpływ na niepowodzenie wydruku.

Prędkość drukowania

• Po pierwsze, prędkość drukowania zależy od rodzaju materiału. Żywice mają różne czasy naświetlania (liczone w sekundach na warstwę). Podstawowe żywice różnych marek mogą mieć podobne czasy, ale specjalne rodzaje mogą wymagać dwa razy tyle, a nawet więcej.

• Odbłyśnik UV oraz wyświetlacz również grają bardzo ważną rolę: czym więcej światła UV jest w stanie przekazać układ optyczny, tym krótsze będzie naświetlanie. Drukowanie z użyciem wyświetlacza monochromatycznego jest znacznie szybsze niż z RGB (nawet czterokrotnie!).
• Zwróć uwagę na wpływ prędkości i wydajności wszystkich mechanizmów drukarki na całkowity czas drukowania (ruch platformy w górę i w dół oraz odklejanie warstw od dna zbiornika). Wspomniany wcześniej mechanizm "tilt" bardzo pomaga w tej kwestii.
• Co interesujące, ponieważ cała powierzchnia warstwy jest utwardzana jednocześnie, na całkowity czas drukowania składa się jedynie wysokość modelu i wysokość warstwy - jego szerokość i długość nie mają na to żadnego wpływu (oczywiście musi on mieścić się w przestrzeni roboczej drukarki). Dziesięć identycznych modeli zostanie wydrukowanych w tym samym czasie, co jeden.

Objętość robocza

• Powierzchnia robocza przystępnych cenowo drukarek 3D SLA odpowiada obecnie rozmiarowi tabletu lub dużego smartfona (plus około 15 cm w osi pionowej). Oznacza to, że technologia FFF ma tu przewagę.
• Powoli na rynek wchodzą tańsze drukarki SLA o dużej przestrzeni roboczej, jednak konkurencja jest na razie dość mała, przez co ich jakość jest czasami wątpliwa, oferując niższą jakość wydruków i niezawodność.

Użytkowanie drukarki: hałas, wentylacja, potrzebna przestrzeń

• Ogólnie rzecz biorąc, drukarki SLA są ciche, ponieważ jedynie wentylatory i ruchoma platforma generują dźwięk.
• Żywice jednak wydzielają zapach, a jego siła i rodzaj zależy od konkretnego typu i marki. Istnieją również warianty bezzapachowe (a raczej o obniżonym zapachu). Bardziej zaawansowane drukarki mają również filtr powietrza, ale nie oczekuj 100% skuteczności - konieczna jest wentylacja pomieszczenia.

• Technologia SLA wymaga większej przestrzeni roboczej wokół drukarki. Gotowe wydruki należy odkleić od platformy, wypłukać w alkoholu izopropylowym i finalnie utwardzić w świetle UV. Do niektórych drukarek można dokupić specjalne stacje do mycia i utwardzania, które znacznie ułatwiają te zadania.
• Upewnij się, że drukarkę można łatwo skalibrować i kontrolować. 
• Platforma i zbiornik na żywicę muszą być łatwo wyciągane z drukarki - będziesz to robić co (prawie) każdy wydruk. 
• Również wyświetlacz i folia FEP powinny podlegać łatwej wymianie.
• Czy drukarkę łatwo wyczyścić w przypadku rozlania żywicy (które prędzej czy później się wydarzy)? 
• Czy pokrywę drukarki można łatwo otworzyć? Czy pozostaje otwarta i nie zamyka się samoczynnie (co zdarza się w niektórych tańszych drukarkach)?
• Dlaczego wymieniamy tak wiele rzeczy, które wydają się oczywiste lub nieważne? Cóż, posługiwanie się płynną żywicą jest kłopotliwe i może być frustrujące, dlatego docenisz łatwą obsługę drukarki i brak niepotrzebnych komplikacji!

Wspólne cechy obydwóch technologii

Bezpieczeństwo

• Tak samo jak w przypadku innych urządzeń elektrycznych, tak i tutaj obowiązują zasady bezpieczeństwa dotyczące przewodów, złącz, zasilaczy itd. Szczególnie głowica i podgrzewany stół drukarki muszą spełniać najwyższe wymagania, aby nie stanowiły zagrożenia pożarowego.
• Firmware jest tak samo ważne, jak sprzęt. Powinno zawierać różne zabezpieczenia, szczególnie przed przegrzaniem. Może wydawać się to absurdem, ale niektóre tańsze drukarki mają te zabezpieczenia specjalnie wyłączane przez producentów (trzeba je przywracać odpowiednimi aktualizacjami).
• Musimy jednak dodać, że część odpowiedzialności zawsze spoczywa na użytkowniku, np. regularna konserwacja - tak, jak w przypadku samochodu. Musisz np. przeglądać drukarkę pod kątem uszkodzonych czy luźnych przewodów.

Wsparcie techniczne

• Oczywiście wszystko może się zepsuć 🙂 Nawet najwyższej klasy drukarka będzie potrzebować porządnego wsparcia technicznego 24/7. 
• Zawsze lepiej jest kontaktować się bezpośrednio z producentem, zamiast z dystrybutorem.
• Drukarka powinna mieć możliwość naprawy przez użytkownika w pewnym stopniu (np. w zakresie czyszczenia czy wymiany zatkanej dyszy). Czy do drukarki dołączona jest odpowiednia dokumentacja i zrozumiałe instrukcje?  
• Społeczność również jest ważna. Pamiętaj o tym wybierając nieznaną/rzadką drukarkę, ponieważ możesz mieć później problem z uzyskaniem porady.
• Czy producent zapewnia wsparcie nawet dla swoich starszych modeli? Czy oferuje długoterminowe aktualizacje firmware, poprawki błędów czy aktualizacje sprzętowe?

Użytkowanie profesjonalne i/lub częste drukowanie

Pamiętaj, że najważniejsza właściwość (pół)profesjonalnej drukarki to nie prędkość, oddawanie szczegółów czy możliwość użytkowania specjalnych materiałów, ale po prostu jej niezawodność. Pracując z ofertami dla firm, wymaganymi czasami realizacji zamówień, raczej nie będziesz mieć możliwości wytłumaczyć się przed klientem słowami “Proszę wybaczyć, moja drukarka nie działa dzisiaj tak, jak powinna” lub “Muszę policzyć czas i materiał trzykrotnie przez nieudane wydruki”.

• Czy części zamienne są dostępne od ręki? Ile kosztują? Jak szybka jest naprawa?
• Ponieważ nawet w najbardziej niezawodnej drukarce w końcu coś się zepsuje, rozważ podział ryzyka na dwie mniej kosztowne drukarki zamiast jednej (oczywiście bez poświęcania jakości czy niezawodności, ale np. kosztem przestrzeni roboczej), bądź mając jedną główną drukarkę i jedną mniejszą w zapasie.
• Przygotowanie do drukowania (kalibracja, przygotowanie powierzchni druku) powinno być łatwe i szybkie. Oczywiście jest to ważne dla wszystkich użytkowników, ale dwukrotnie ważniejsze, jeśli drukujesz non-stop lub masz zobowiązania wobec klientów.
• Łatwa kontrola drukarki oznacza również, że możesz oddelegować niektóre zadania mniej doświadczonym współpracownikom.
• Opcje zdalnej kontroli mogą się przydać.

Cena

Tę kwestię zostawiliśmy specjalnie na koniec - nie ma sensu rozpatrywać ceny przed określeniem potrzeb i pożądanych funkcji drukarki. 

• Upewnij się, że wiesz, za co płacisz - które funkcje będą Ci naprawdę potrzebne?
• Nie zapominaj o wartości swojego czasu. Wybór między tańszą a droższą opcją często sprowadza się do rozważań na temat wartości czasu w relacji do wydanych pieniędzy. Osoba pracująca, w średnim wieku spojrzy na tę kwestię prawdopodobnie inaczej od studenta. Nawet tania, niskiej jakości drukarka może zostać ulepszona do całkiem porządnego poziomu, jednak zależy to od czasu, który jesteś w stanie zainwestować. Niestety w większości przypadków konieczne będzie zainwestowanie czasu i pieniędzy, płacąc za różne aktualizacje i części zamienne. Na końcu może się okazać, że te koszty okazały się wyższe, ale rozłożone w dłuższym okresie.
• Weź pod uwagę, że tak jak w przypadku innych produktów, czasami płacisz tylko za markę i design. Na rynku znajdziesz drukarki kosztujące ponad 5000 USD, wyposażone w przestarzałe rozwiązania, które znajdziesz w urządzeniach za 1/10 ich ceny.
• Możesz oszczędzić wybierając zestaw do samodzielnego montażu zamiast w pełni zmontowanej drukarki. W takim przypadku nie musisz poświęcać jakości, jedynie włożyć trochę czasu. Ma to wartość dodaną - poznasz zasadę działania swojej drukarki, co ułatwi późniejszą konserwację i naprawy. Istnieje jednak ryzyko wystąpienia defektów wynikających z niedokładności montażu, dlatego ważny jest wybór zestawu z jasnymi, dokładnymi instrukcjami.
• Interesującym wyborem jest zakup kilku tańszych drukarek zamiast wydawania całego budżetu na jedno urządzenie. Oznacza to podział ryzyka i daje możliwość szybszego ukończenia modelu przez podzielenie go na części i wydrukowanie wszystkich na raz.
• Nie zapominaj o kosztach operacyjnych! Kupowanie drogiej drukarki nie ma sensu, jeśli będziesz używać taniego, niskiej jakości materiału. Tani filament często powoduje zatykanie hotendu i różne defekty wydruków. Pamiętaj również, że do niektórych projektów możesz potrzebować specjalnych materiałów.
• Unikaj urządzeń, których producenci zmuszają Cię do używania tylko ich materiału! Takie filamenty czy żywice mogą mieć ceny kilkakrotnie wyższe od normalnych materiałów. Na przykład standardowa żywica SLA kosztuje zazwyczaj 70-90 USD za kilogram, ale żywica o tej samej jakości sprzedawana jako zaczipowany kartridż może z łatwością przekraczać 200 USD!
• Podobny problem dotyczy części zamiennych. Drukarki o otwartym źródle zawsze będą oferować większy (i tańszy) zasób części zamiennych.

Gdzie zdobyć więcej informacji?

Ponieważ ilość drukarek 3D na rynku rośnie, to samo dzieje się ze źródłami informacji. Poniżej zaledwie kilka przykładów popularnych kanałów na YouTube i wydawnictw online, w których możesz szukać recenzji i innych treści związanych z drukiem 3D:

3D Printing Nerd

Thomas Sanladerer

CNC Kitchen

All3DP

3D Printing Industry

Make: Magazine

Na koniec kilka ogólnych porad od nas:

• Oczywiście optymalnie jest polegać na poradach kogoś, kogo znasz osobiście, z udokumentowanym doświadczeniem w druku 3D.  
• Istnieją różne warsztaty i przestrzenie twórcze, w których drukarki 3D są udostępniane do wypróbowania samemu.
• Jeśli rozważasz zakup drukarki Original Prusa, polecamy przeszukanie mapy na stronie Printables.com. Znajdziesz tam użytkowników w swojej okolicy, którzy mogliby pomóc lub nawet pokazać drukarkę w akcji (na mapie możesz założyć filtr “Pokaż i opowiedz“).  
• Jeśli chodzi o informacje od samego producenta ... oczywiście to co mówią (lub mówimy 🙂 ) może być tylko marketingową papką, którą należy brać z przymrużeniem oka. Z drugiej strony, producenci są odpowiedzialni za dostarczenie dokładnych specyfikacji technicznych, informacji o kompatybilności itd.

Społeczność druku 3D jest ogólnoświatowa, stworzona z ludzi, którzy chętnie pomagają. Gdy jednak przeglądasz porady, miej w pamięci poniższe:

• Czy źródła informacji są naprawdę niezależne i nie podlegają niczyjemu wpływowi? (nawet bez egoistycznych pobudek - ktoś może być po prostu ogromnym fanem jakiejś marki itd.) 
• Czy ta osoba ma tę konkretną drukarkę, używa jej czy może teoretycznie rozważa jej posiadanie bądź też powtarza opinie innych? 
• Jak długo ma tę drukarkę? (ludzie chętnie dzielą się poradami w euforii świeżo po zakupie, bez długiego doświadczenia czy poznania długoterminowej niezawodności sprzętu itd.)
• Czy znasz ich wydruki? (jakość jest relatywna - coś opisywane przez jedną osobę jako idealne, dla innej osoby może być nieakceptowalne.)
• “Drukarka XY jest najlepsza do nauki podstaw!”. XY to zazwyczaj wątpliwej jakości drukarka, która wymaga poprawek i/lub wymiany większości części przed pierwszym udanym wydrukiem lub rozwaleniem jej młotkiem... Wierzymy, że dla efektywnej nauki (chyba, że chcesz nauczyć się tolerancji na frustrację) lepiej jest wybrać coś innego - dobrą, niezawodną drukarkę, która pozwoli wyeliminować własne błędy z warstwy sprzętowej i nie sprawi, że znienawidzisz drukowania 3D już na początku... 🙂
• Inną zabawną poradą jest coś w stylu “warto kupić tę drukarkę, ale do dobrego działania będzie wymagać natychmiastowej wymiany prętów liniowych, łożysk, firmware, używania specjalnych ustawień w slicerze itd.” Poprawianie drukarki jest świetną zabawą, a dla wielu z nas jest ważniejsze, niż samo drukowanie 🙂 Nie jest to jednak dobry start. Najpierw daj sobie szansę poznać fabryczne ustawienia i oryginalne komponenty, a dopiero później szukaj możliwości ulepszania. Jeśli drukarka pochodzi od porządnego producenta, wszystkie ustawienia zostały prawdopodobnie dobrze przetestowane w dużo większej skali - takiej, na którą nie może sobie pozwolić pojedynczy użytkownik.